In een besluit van 11 mei 2017 is de Autoriteit Consument en Markt (ACM) tot de conclusie gekomen dat de Klic-viewer onderdeel is van een publieke taak van het Kadaster. Het ter beschikking stellen van de Klic-viewer is daarom geen economische activiteit. Bijgevolg handelt het Kadaster niet in strijd met de Wet Markt en Overheid (WM&O) door voor het gebruik van de Klic-viewer geen vergoeding te vragen.
De casus
Klic-view is een door het Kadaster beheerd elektronisch informatiesysteem dat grondroerders in staat stelt inzicht te krijgen in de ligging van ondergrondse kabels en leidingen van netbeheerders. De mogelijkheid bestaat om een specifieke netbeheerder te selecteren. Daarnaast kan er worden in- en uitgezoomd. Ook kan het beeld worden verplaatst en zijn er een aantal afdrukopties, zoals het op schaal printen.
Het Kadaster vraagt voor het gebruik van Klic-viewer geen vergoeding. Volgens Prosilic, een automatiseringsbedrijf dat een app heeft ontwikkeld waarmee de ligging van ondergrondse kabels en leidingen eveneens inzichtelijk kan worden gemaakt, handelt het Kadaster hiermee in strijd met de WM&O. In verband hiermee verzocht Prosilic de ACM om handhaving. De ACM wees dit verzoek af bij een besluit van 20 december 2016. Hiertegen maakte Prosilic bezwaar bij de ACM.
De WM&O
De WM&O bevat gedragsregels die overheidsorganen in acht moeten nemen als zij concurreren met private ondernemingen. Het doel daarvan is concurrentievervalsing tegen te gaan. De handhaving van de WM&O is opgedragen aan de ACM. Wat de WM&O precies behelst, wordt beschreven in de blog: Wet Markt en Overheid in het Staatsblad gepubliceerd.
Het oordeel van de ACM
Kern van de zaak is de vraag of het ter beschikking stellen van Klic-viewer een economische activiteit is dan wel onder een publieke taak van het Kadaster valt. Dit is relevant, nu de WM&O slechts van toepassing is op door overheidsorganen verrichte economische activiteiten.
Economische activiteit
Kort gezegd gaat het bij economische activiteiten om activiteiten die ook door particuliere ondernemingen op een markt en in concurrentie kunnen worden verricht, zodat het overheidsorgaan daarmee feitelijk of potentieel in concurrentie treedt of zou kunnen treden als zij dergelijke activiteiten verricht. In het kader van de WM&O onderzoekt de ACM wat het doel is van de activiteit die het overheidsorgaan verricht en aan welke regels deze activiteit is onderworpen. Op basis van de jurisprudentie van het Hof van Justitie stelt de ACM vervolgens vast of een activiteit wel of niet economisch is. De mogelijkheid bestaat dat een activiteit niet van de uitoefeningen van de bevoegdheden van overheidsgezag kan worden gescheiden. In dat geval hangen de activiteiten die het overheidsorgaan verricht samen met de uitoefening van die bevoegdheden en vormen daarmee geen economische activiteit.
Taken van het Kadaster
Uit de Kadasterwet en de Wet informatie-uitwisseling ondergrondse netten (Wion) leidt de ACM af dat het Kadaster is gehouden om op verzoek via een door haar beheerd elektronisch informatiesysteem door netbeheerders aangeleverde gebiedsinformatie te verstrekken aan (a) opdrachtgevers en grondroerders ten behoeve van het voorbereiden van graafwerkzaamheden en het op zorgvuldige wijze verrichten van die werkzaamheden en (b) bestuursorganen voor zover deze gebiedsinformatie noodzakelijk is voor de uitvoering van hun taak. Hiermee wil de wetgever volgens de ACM bewerkstelligen dat het aantal graafincidenten met kabels en leidingen vermindert en dat er zorgvuldig wordt gegraven.
Door middel van de Klic-viewer wordt een snelle en efficiënte informatie-uitwisseling mogelijk gemaakt en draagt het Kadaster eraan bij dat de grondroerder betrouwbare en bruikbare informatie krijgt aangeleverd en zich kan voorbereiden op de graafwerkzaamheden. Bovendien geeft het Kadaster hiermee invulling aan het haar hiervoor beschreven doel van de wetgever. In dit verband is het volgens de ACM tevens relevant dat het Kadaster de gegevens die de netbeheerders aanleveren, niet bewerkt of verrijkt met andere gegevens die niet op grond van de Wion moeten worden verstrekt.
Sommige grondroerders kiezen ervoor om gebruik te maken van de software die Prosilic beschikbaar stelt, bijvoorbeeld omdat dit beter aansluit op hun bedrijfsprocessen. Zij maken dus geen gebruik van de Klic-viewer. Deze omstandigheid rechtvaardigt in de ogen van de ACM echter niet de conclusie dat het aanbieden van de Klic-viewer niet tot de publieke taak van het Kadaster kan worden gerekend.
De ACM komt in het licht van het voorgaande tot de conclusie dat het ter beschikking stellen van Klic-viewer geen economische activiteit is. De WM&O is daarmee niet van toepassing, zodat het beroep van Prosilic ongegrond wordt verklaard.
Commentaar
Het onderhavige besluit is lezenswaardig vanwege het feit dat de ACM uitvoerig uiteenzet hoe zij in het kader van de WM&O beoordeelt of een bepaalde activiteit al of niet economisch van aard is.
De ACM neemt op basis van jurisprudentie van het Hof van Justitie als uitgangspunt dat van een economische activiteit sprake is als de activiteit ook door private ondernemingen wordt verricht. Hiervan lijkt op het eerste gezicht sprake, gezien het feit dat Prosilic een app had ontwikkeld waarmee grondroerders de ondergrondse kabels en leidingen inzichtelijk kunnen maken. Toch is het ter beschikking stellen van de Klic-viewer niet economisch van aard. Doorslaggevend is namelijk of deze activiteit onlosmakelijk verbonden is met een aan het Kadaster opdragen publieke taak. De ACM concludeert dat dat het geval is. Het Kadaster is op grond van de wet immers verplicht bepaalde geografische informatie snel, efficiënt en gebruiksvriendelijk aan grondroerders ter beschikking te stellen. Dit is precies wat Klic-viewer doet. Zo bezien past het ter beschikking stellen van Klic-viewer binnen de aan het Kadaster opgedragen taak. Hier doet niet aan af dat er ook private ondernemingen zijn die vergelijkbare activiteiten verrichten. De ACM acht doorslaggevend dat de terbeschikkingstelling van Klic-viewer onlosmakelijk is verbonden met de aan het Kadaster opgedragen publieke taak. Of de manier waarop het Kadaster invulling heeft gegeven aan haar taken en bevoegdheden passend, efficiënt of effectief is, speelt volgens de ACM geen rol.
* bovenstaande afbeelding van de tablet is afkomstig van de site: www.iklic.nl