Sedert enige jaren hebben zowel de Europese Commissie (Commissie) als diverse nationale mededingingsautoriteiten in Europe een toegenomen belangstelling voor afspraken tussen leveranciers en afnemers die de mededinging beperken. Dit heeft inmiddels tot diverse boetebesluiten geleid van zowel de Commissie als enkele nationale mededingingsautoriteiten. Hier zitten bekende namen tussen.
De stand van zaken
De actualiteit
Bij een besluit van 16 maart 2020 legde de Franse mededingingsautoriteit Apple een boete op van maar liefst 1,1 miljard euro. Twee groothandelaren van Apple kregen een boete van 139 miljoen euro. Apple had volgens de betreffende autoriteit binnen haar distributienetwerk voor elektronische producten (met uitzondering van de iPhone) drie concurrentiebeperkende praktijken toegepast:
| (i) | verdeling van producten en klanten tussen haar twee groothandelaren Tech Data en Ingram Micro |
| (ii) | aan Apple Premium Resellers (APR’s) werden de verkoopprijzen opgelegd, zodat zij dezelfde prijzen hanteerden als die welke Apple zelf hanteerde in haar Apple Stores en op haar website. |
| (iii) | misbruik van een situatie van economische afhankelijkheid van APR’s (meestal kleine en middelgrote ondernemingen), die zich met name heeft gemanifesteerd door leveringsmoeilijkheden, een discriminerende behandeling en onevenwichtige betalingsvoorwaarden voor hun onderneming (kortingen en openstaande saldi) |
Bovenstaande zaak staat niet op zich. Meerdere onderneming gingen Apple nog niet zo lang geleden voor.
Commissie
Door de Commissie werden beboet:
- Hotelgroep Meliá voor het opnemen van beperkende clausules in haar overeenkomsten met touroperators op basis waarvan werd verhinderd dat consumenten hotelaccommodatie konden boeken tegen betere voorwaarden die door touroperators in andere lidstaten werden aangeboden.
- NBCUniversal voor het beperken van de verkoop van film merchandisingproducten
- Nike voor de beperking van de grensoverschrijdende verkoop van sport merchandisingproducten
- Guess omdat zij onder andere haar distributeurs had verboden de merknamen en trademarks van Guess te gebruiken voor online zoekadvertenties, cross-selling onder erkende groothandelaren en detailhandelaren verbood en de wederverkoopprijs van de contractproducten vaststelde.
- Philips en Pioneer voor het vaststellen van online verkoopprijzen
Nationale mededingingsautoriteiten
De Belgische mededingingsautoriteit heeft meegedeeld dat onderzoek wordt gedaan naar restrictieve mededingingspraktijken voortvloeiend uit sommige clausules van de “Commercial Service Agreement” die werd gesloten tussen Thomas Cook Belgium en Brussels Airlines met betrekking tot de verkoop van vliegtuigstoelen. Aan elektronicaproducent Brother werd door de Poolse mededingingsautoriteit een boete opgelegd, omdat zij de online wederverkoopprijs van printers had vastgesteld. De naleving werd door Brother gecontroleerd. In geval van overtreding werden dealers bedreigd met sancties – slechtere commerciële voorwaarden of beperkte leveringen. De dealers controleerden elkaar ook en informeerden Brother als een van hen zich niet aan de afspraken hield. Een Griekse dochter van zuivelcoöperatie FrieslandCampina werd door de Griekse mededingingsautoriteit beboet wegens verticale prijsbinding en het aan haar groothandelaren/distributeurs opleggen van een niet-concurrentiebeding. Op verzoek van de Deense mededingingsautoriteit werd Icon Hairspa, een distributeur van haarproducten, door de Deense Hoge Raad beboet voor resale price maintenance (RPM). Icon Hairspa eiste dat haar dealers de aanbevolen verkoopprijs als minimumprijs hanteerden bij de verkoop van “Kevin Murphy” haarproducten. In Duitsland werd de rijwielgroothandel ZEG doorde Duitse mededingingsautoriteit beboet. Met 47 rijwielhandelaren had ZEG afgesproken dat zij bepaalde fietsen niet onder een door ZEG vastgestelde minimumprijs zouden verkopen. En dan tot slot Nederland. Voor zover kan worden nagegaan, doet de Autoriteit Consument en Markt (ACM) nog steeds onderzoek naar mogelijke prijsafspraken tussen fabrikanten en winkeliers van consumentengoederen.
Wat mag wel en wat mag niet?
De in deze blog besproken voorbeelden laten zien dat leveranciers en afnemers bij het maken van afspraken nadrukkelijk rekening moeten houden met de mededingingsregels. Het niet naleven van deze regels kan een forse boete opleveren. Zie hierover ook de blog: Hoe hoog is de maximale boete voor een kartelovertreding?
Hiermee is natuurlijk niet gezegd dat leveranciers en afnemers dan maar geen afspraken moeten maken. Er mag best veel. Partijen moeten simpelweg de grenzen goed in de gaten houden. In de blog Beperking van de wederverkoop: de do’s en don’ts wordt een korte schets gegeven van het geldende juridisch kader. Verder worden de belangrijkste ‘red flags’ benoemd en daarop van toepassing zijnde uitzonderingen.
* foto van Andy Wang op www.unsplash.com
