In een persbericht van 5 februari 2020 heeft het Bunderkartellamt (BKartA), de Duitse mededingingsautoriteit, laten weten geen bezwaar te hebben tegen de lancering van “Unamera“, een digitaal platform voor de handel in landbouwproducten.
Het Unamera platform
Het Unarmera platform zal worden geëxploiteerd door Unamera GmbH. Deze startende onderneming uit de buurt van de Duitse stad Zwickau zal door de graanhandelsbedrijven BayWa AG, Getreide AG en ATR Landhandel als financieringspartner worden ondersteund.
Het is de bedoeling dat het platform door agrarische handelsondernemingen enerzijds en boeren en verwerkers anderzijds zal worden gebruikt voor de handel in granen en oliehoudende zaden. Het aanbod van gestandaardiseerde producten zoals granen en oliehoudende zaden zal volgens het BKartA de transparantie vergroten, waardoor marktpartijen gemakkelijker (individuele) prijsafspraken kunnen maken.
Beoordeling door het het BKartA
Het BKartA noemt het vanzelfsprekend dat online platforms de handel veel efficiënter kunnen maken. Ze mogen echter de concurrentie niet beperken. Dit betekent dat het platform:
| (i) | niet mag leiden tot prijsafspraken |
| (ii) | niet-discriminerend dient te zijn |
| (iii) | niet mag leiden tot een overdaad aan transparantie |
Bij de toetsing aan het mededingingsrecht van de informatiestroom tussen het platform en de gebruikers volgt het BKatA in het onderhavig geval de eerdere beoordeling van het staalhandelsplatform “XOM-Metals” zoals uiteengezet in een persbericht van 28 februari 2018. In verband hiermee let het BKartA in het bijzonder op:
| (i) | het type en de omvang van de informatie-uitwisseling |
| (ii) | de oprichting van “Chinese walls” tussen de gebruikers van het platform |
| (iii) | de publicatie van marktstatistieken |
| (iv) | de bekendmaking van de identiteit van de handelspartners |
Teneinde een concurrentiebeperkende informatiestroom te voorkomen, moet het handelsplatform gescheiden van de aandeelhouders functioneren op het gebied van personeel, organisatie, techniek en informatie. Bovendien mogen aandeelhouders die op dezelfde markt actief zijn, geen gebruik maken van de informatie- en inspectierechten waarop zij krachtens het GmbH-Gesetz (de Duitse Wet op de vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid) recht hebben, indien een dergelijke beperking op grond van het mededingingsrecht noodzakelijk is.
Voor wat betreft de geplande publicatie van marktstatistieken, is het BKartA van mening dat de bekendmaking van prijzen in het onderhavige geval onder meer vereist dat de gegevens zijn geaggregeerd tot een gemiddelde prijs die de prijzen van ten minste vijf onafhankelijke ondernemingen omvat.
Om te verhinderen dat het platform wordt gebruikt voor de vaststelling van de prijs, dienen marktpartijen zich op het platform te registreren als leveranciers en/of afnemer met een klantenlogin. Vervolgens worden op het platform de handelsprijzen in eerste instantie anoniem getoond. De contractpartner wordt pas in de laatste fase voor het sluiten van een contract bekend gemaakt.
Commentaar
Dat online marktplaatsen misbruikt kunnen worden om afspraken te maken die in strijd zijn met de mededingingsregels laat bijvoorbeeld het Eturas arrest zien. In die zaak, die wordt besproken in de blog: Eturas en het digitaal uitwisselen van informatie via een online boekingsplatform, hadden de gebruikers van het platform door tussenkomst van de beheerder een prijsafspraak gemaakt. Hierdoor werd het kartelverbod overtreden.
De onderhavige zaak toont echter aan dat online marktplaatsen niet noodzakelijkerwijs op mededingingsproblemen hoeven te stuiten, mits met de mededingingsregels rekening wordt gehouden. Wel is jammer dat, voor zover kan worden nagegaan, het BKartA de aan Unamera GmbH verstrekt zienswijze niet heeft gepubliceerd. We moeten het dus doen met het persbericht. Daardoor is niet duidelijk hoe het Unamera platform precies is vormgegeven. Bijgevolg is de beoordeling door het BKartA lastig te duiden.
Wel lijkt het erop dat het BKartA met name naar de verschillende vormen van informatie-uitwisseling heeft gekeken. Zo mogen aandeelhouders van de onderneming die de marktplaats exploiteert geen concurrentiegevoelige informatie ontvangen indien zij concurreren met de gebruikers van het platform. De prijsinformatie die het platform aan de markt verstrekt mag niet tot individuele gebruikers zijn te herleiden. Tot slot moet het platform zo zijn ingericht dat het door marktpartijen niet kan worden misbruikt om verboden prijsafspraken te maken.
