Blijkens een persbericht van 2 april 2015 heeft de Duitse mededingingsautoriteit, het Bundeskartellamt (BkartA), Booking.com meegedeeld dat de besteprijsclausules die zij hanteert in strijd zijn met de mededingingsregels.
APPA’s
Hotels bieden hun kamers in toenemende mate aan via een of meer boekingssites (ook wel ‘online travel agents’ of OTA’s genoemd). Om dit te kunnen doen, moeten de hotels met de OTA’s een overeenkomst sluiten. In die overeenkomst staat bijna altijd een zogenaamde besteprijsclausule (ook wel prijspariteit of ‘most favorite nation’(MFN) clausule genoemd). Op grond van een dergelijke clausule moet een hotel een individuele OTA garanderen dat zij geen lagere prijs zal hanteren bij andere OTA’s, op de eigen website, het eigen callcenter of de eigen receptie. Het gevolg van deze garantie is dat op alle boekingssites de prijzen voor de hotelkamer gelijk zijn. Zo bezien vormen besteprijsclausules dus feitelijk een “across platform parity agreement” of APPA.
Wat er vooraf ging
In een persbericht van 10 februari 2012 kondigde het BkartA aan een onderzoek te starten naar de besteprijsclausule die werd gehanteerd door de Duitse boekingssite Hotel Reservation Service Robert Ragge GmbH (HRS). Dit onderzoek leidde er uiteindelijk toe dat het BkartA HRS bij een besluit van 20 december 2013 verbood nog langer besteprijsclausules te hanteren. HRS ging tegen dit besluit in beroep bij het Oberlandesgericht (OLG) Düsseldorf. In een besluit van 9 januari 2015 werd het beroep ongegrond verklaard. De Duitse rechters volgden de redenering van het BkartA dat de door HRS gehanteerde besteprijsclausule in strijd is met de mededingingsregels. Hoewel cassatie was toegelaten, heeft HRS besloten geen gebruik te maken van dit rechtsmiddel. Dit blijkt uit een persbericht van 23 februari 2015. Daarmee is de uitspraak van het OLG Düsseldorf onherroepelijk geworden.
Volgens het BKartA wilde Booking.com ondanks het hiervoor genoemde besluit van het OLG Düsseldorf besteprijsclausules blijven hanteren. Daarom heeft het BKartA Booking.com nu laten weten van mening te zijn dat ook haar besteprijsclausules in strijd zijn met de mededingingsregels.
De door Booking.com aan het BkartA voorgestelde toezegging
Uit het persbericht van het BkartA kan worden opgemaakt dat Booking.com een toezegging heeft voorgesteld. Wat die toezegging behelst, kan niet uit het persbericht worden opgemaakt. Het BKartA verwijst in het persbericht echter naar de procedures die verschillende andere Europese mededingingsautoriteiten momenteel voeren met betrekking tot besteprijsclausules. Daarom ligt het voor de hand dat Booking.com het BkartA dezelfde toezegging heeft voorgesteld als zij heeft voorgesteld aan de mededingingsautoriteiten in Italië, Zweden en Frankrijk. Het aan laatstbedoelde autoriteiten gedane voorstel heeft bovendien betrekking op wereldwijde boekingen van hotels in de Europese Economische Ruimte (EER).
De voorgestelde toezegging komt er op neer dat Booking.com de bestaande besteprijsclausules vervangt door zogenaamde “smalle” besteprijsclausules. Op basis hiervan zijn hotels nog steeds verplicht om dezelfde of betere tarieven te hanteren op Booking.com dan die zij zelf hanteren bij directe online verkoop aan consumenten. Het is hotels echter uitdrukkelijk wel toegestaan om aan andere OTA’s betere prijzen aan te bieden.
Het BkartA vindt de door Booking.com voorgestelde toezegging in het licht van de uitspraak van het OLG Düsseldorf te mager. Besteprijsclausules moeten volgens het BkartA volledig geschrapt worden. Dit is in de visie van het BkartA overigens ook nodig, teneinde het gelijke speelveld met HRS, een concurrent van Booking.com te herstellen. Onder druk van het BkartA maakt HRS immers al een jaar lang geen gebruik meer van besteprijsclausules.
Wat gebeurt er elders in Europa
Zoals hiervoor reeds is opgemerkt heeft Booking.com de mededingingsautoriteiten in Italië, Zweden en Frankrijk een toezegging voorgesteld. Deze mededingingsautoriteiten zijn vervolgens medio december 2014 een openbare marktconsultatie gestart. Uit een persbericht van 15 december 2014 blijkt dat de Europese Commissie (Commissie) de consultaties weliswaar coördineert, maar zelf geen onderzoek heeft geopend. Inmiddels zijn de marktconsultaties gesloten.
In Engeland hadden Booking.com en Expedia de Office of Fair Trading, destijds de Engelse mededingingsautoriteit, in augustus 2013 reeds een toezegging voorgesteld. Hoewel de OFT bij besluit van 31 januari 2014 deze toezegging accepteerde, was de zaak daarmee niet af. Het besluit werd namelijk door de Competition Appeal Tribunal (CAT) in een uitspraak van 26 september 2014 vernietigd. De zaak werd terugverwezen naar de Competition and Markets Authority (CMA) die inmiddels de OFT als mededingingsautoriteit was opgevolgd. In een update van 23 maart 2015 heeft de CMA op haar website laten weten dat er in het licht van zowel de uitspraak van de CAT, als de marktontwikkelingen, met inbegrip van de ontwikkelingen in de onderzoeken van andere Europese mededingingsautoriteiten, wordt nagedacht over de volgende stappen in het onderzoek. In mei komt er waarschijnlijk duidelijkheid welke stappen de CMA gaat nemen.
Ook buiten de reiswereld staat prijspariteit onder druk. Reeds in 2013 nam e-commercebedrijf Amazon definitief EU-wijd afscheid van prijspartiteit. Eveneens in 2013 deed onder andere uitgeverij Penguin aan de Commissie de toezegging om gedurende de volgende 5 jaar met betrekking tot de online verkoop van e-boeken niet langer bepaalde MFN-clausules te hanteren in haar agentuurovereenkomsten.
Slot
De waarschuwing van het BKartA geeft Booking.com de gelegenheid om haar handelwijze te heroverwegen. De actie van het BkartA laat bovendien zeer waarschijnlijk zien de door Booking.com voorgestelde “smalle” besteprijsclausules door het BKartA in ieder geval niet geaccepteerd worden.
Het is nu afwachten hoe de mededingingsautoriteiten in Italië, Zweden en Frankrijk aankijken tegen de voorgestelde toezegging. De duidelijke stellingname van het BkartA is een indicatie dat het voor Booking.com geen gelopen race is. Ook de presentatie die Paul Bridgeland en Matthias Hunold, respectievelijk zaakbehandelaar en econoom, van het directoraat-generaal mededinging van de Commissie, op 18 maart 2015 gaven tijdens een lunchbijeenkomst van Antitrustitalia wijst in die richting. In de presentatie werd de vraag opgeworpen of hotels OTA’s die lagere commissies vragen überhaupt gaan belonen met lagere kamerprijzen. De “smalle” besteprijsclausules die Booking.com voorstelt brengt noodzakelijkerwijs mee dat de prijzen die de hotels zelf hanteren de prijs is van de duurste OTA. Als consumenten vervolgens op zoek gaan naar de goedkoopste OTA, zal dit negatieve gevolgen hebben voor de eigen verkoopkanalen van het hotel. Hotels zullen derhalve mogelijk geen prikkel hebben om prijsdifferentiatie toe te passen.
* afbeelding van Ming Dai via Pixabay, de afbeelding is van mijn hand en heb ik toegevoegd
