In een artikel van 18 december 2017 meldt de Franse krant Le Parisien dat het Franse ministerie van economische zaken, ook wel aangeduid als ‘Bercy’, Amazon voor de rechtbank van koophandel (Tribunal de Commerce) in Parijs heeft gedaagd. Het ministerie is kennelijk van mening dat Amazon haar machtspositie heeft misbruikt.
De verweten gedragingen
Volgens Le Parisien is de relatie tussen Amazon en de handelaren op dit internetplatform onevenwichtig, “vergelijkbaar met de relatie tussen supermarkten en hun leveranciers”. Per dag bezoeken 3,5 miljoen Fransen de online marktplaats van Amazon. Om die bezoekers te kunnen bereiken moeten de 10.000 Franse handelaren zich heel veel “oneerlijke voorwaarden” laten welgevallen. Le Parisien noemt enkele voorbeelden.
Eenzijdige contractwijzigingen
Amazon kan de met handelaren gesloten contracten eenzijdig veranderen wanneer het haar uitkomt. Zo kan Amazon van het ene op het andere moment de levertijden verkorten of eisen dat een handelaar “vaker controles uitvoert”. Amazon is zelfs in staat handelaren volledig te blokkeren. Le Parisien citeert een handelaar die zegt dat Amazon al een jaar bezig is om zijn account te verifiëren: “Ik vroeg hen mij mee te delen welke specifieke formulieren ik moet terugsturen. Ik heb alleen contact gehad met robots. Ondertussen kan ik niets verkopen en blijf ik zitten met onverkochte voorraad”.
De garantie
Naar klanten toe garandeert Amazon perfecte leveringen. Dit gaat wel over de rug van de handelaren, aldus Le Parisien: “In het geval van leveringsproblemen, beschadigde pakketten of niet-gehaalde deadlines kan de Amerikaanse gigant niet verantwoordelijk worden gehouden. Telkens is het aan de handelaar om de kwestie op te lossen en de rekening onmiddellijk te betalen. Zo niet? Dan is het uit en sluiten!”
Eenzijdige beëindiging van het contract
Amazon heeft ook de mogelijkheid om contracten met handelaren eenzijdig op te schorten of te beëindigen. Le Parisien stelt dat dit de druk stevig op de ketel houdt. Zo mag het aantal bestellingen dat fout gaat niet meer dan 1% bedragen. Wordt dit percentage overschreden, dan kan Amazon het contract met de betrokken handelaar uit eigen beweging opschorten of beëindigen.
Commentaar
Uit het artikel van Le Parisien kan niet worden opgemaakt wat de juridische basis is van de procedure die Bercy tegen Amazon heeft aangespannen. Le Parisien spreekt in het krantenartikel over “les pratiques abusives”. Dit laat zich in het Nederlands vertalen met “machtsmisbruik”. Nu kent het Europese mededingingsrecht een verbod op het maken van misbruik van een economische machtspositie (artikel 102 VWEU). Het nationale mededingingsrecht van de Europese lidstaten bevat een vergelijkbaar verbod (in Nederland artikel 24 Mw). Omdat het Franse ministerie van economische zaken en niet de Franse mededingingsautoriteit de actie tegen Amazon is begonnen, ligt het evenwel niet voor de hand dat de juridische basis mededingingsrechtelijk van aard is.
Het Franse Wetboek van koophandel bepaalt in artikel L.442-6 I 2 dat het een onderneming niet is toegestaan zijn “commerciële wederpartij” verplichtingen voor te stellen of op te leggen die “een aanzienlijke onevenwichtigheid veroorzaken in de rechten en plichten van de partijen”. Het is aannemelijk te veronderstellen dat dit artikel de juridische basis vormt voor de actie tegen Amazon. In het verleden werd deze bepaling door Bercy ook al eens met succes van stal gehaald in de strijd tegen de besteprijsgarantie (pariteitsclausule of APPA) die boekingplatforms (OTA) van hotels eisen. Zo verklaarde de rechtbank van koophandel in Parijs in een uitspraak van 7 juli 2015 de door de Expedia verlangde besteprijsgarantie (clause dite «d’obtention automatique des meilleures conditions tarifaires») nietig wegens strijd met het hiervoor aangehaalde artikel. Volgens de rechtbank vormde de APPA een significante verstoring van het evenwicht tussen de contractspartijen. “Aan de ene kant staat een hotel dat de prijzen alleen kan verlagen als sterk wordt gesneden in de marges en aan de andere kant de OTA die weinig of geen geld verliest als de gepubliceerde prijzen worden verlaagd.”
In Nederland kennen we geen met artikel L.442-6 I 2 van het Franse wetboek van koophandel overeenkomstige bepaling. Toch is het interessant te kijken hoe de Parijse rechtbank gaat oordelen over de door Bercy tegen Amazon geuite beschuldigingen. Immers ook in Nederland is de relatie tussen veel online-platforms en handelaren onevenwichtig. Wie weet doet een goed voorbeeld goed volgen.
* foto van van James Yarema via www.unsplash.com