In 2012 nam de Europese Commissie (Commissie) het initiatief tot de modernisering van het EU-staatssteunbeleid. In het kader van dit proces, dat meer bekend is onder de Engelse benaming ‘State Aid Modernisation Package’ (SAM), introduceerde de Commissie nieuwe transparantievoorschriften. Op grond hiervan zijn lidstaten verplicht om ten aanzien van individuele begunstigden die staatssteun ontvangen dat een bepaald drempelbedrag overschrijdt specifieke informatie openbaar te maken.
Regelingen
De hiervoor bedoelde transparantieverplichting is onder andere in de volgende regelingen vastgelegd:
Transparantieverplichtingen | |||||
1 | Groepsvrijstellingen | Drempel bedrag | Informatie | ||
(a) | Algemeen: Vo 651/2014 (AGVV) | Artikel 9 lid 1 sub c
€ 500.000,–* |
Artikel 9 lid 1 sub b
Bijlage III |
||
(b) | Visserij: Vo 1388/2014 (VGVV) | Artikel 9 lid 1 sub c
€ 30.000,– |
Artikel 9 lid 1 sub b
Bijlage III |
||
(c) | Landbouw: Vo 702/2014 (LGVV) | Artikel 9 lid 2 sub c
€ 60.000,–** € 500.000,–*** |
Artikel 9 lid 2 sub b
Bijlage III |
||
2 | Richtsnoeren | Drempelbedrag | Informatie | ||
(a) | Richtsnoeren voor staatssteun in de landbouw- en de bosbouwsector en in plattelandsgebieden 2014-2020 | Randnr. 128 sub c
€ 60.000,–** € 500.000,–*** ELFPO en nationale cofinanciering***** |
Randnr. 128 sub c | ||
(b) | Richtsnoeren voor het onderzoek van staatssteun in de visserij- en aquacultuursector + wijziging | Randnr. 69 sub c
€ 30.000,– |
Randnr. 69 sub c | ||
(c) | Mededeling van de Commissie – tot wijziging van: | § 11.2 sub a en b
€ 500.000,– |
§ 11.2 sub a en b
|
||
(i) | Richtsnoeren voor de toepassing van de staatssteunregels in het kader van de snelle uitrol van breedbandnetwerken | ||||
(ii) | Richtsnoeren inzake regionale steunmaatregelen 2014-2020 | ||||
(iii) | Richtsnoeren betreffende staatssteun voor films en andere audiovisuele werken | ||||
(iv) | Richtsnoeren inzake staatssteun ter bevordering van risicofinancieringsinvesteringen | ||||
(v) | Richtsnoeren voor staatssteun aan luchthavens en luchtvaartmaatschappijen | ||||
(d) | Richtsnoeren staatssteun ten behoeve van milieubescherming en energie 2014-2020 + rectificatie | Randnr. 106
€ 500.000,– |
Randnr. 104 | ||
(e) | Kaderregeling betreffende staatssteun voor onderzoek, ontwikkeling en innovatie | Randnr. 119
€ 500.000,– |
Randnr. 119 | ||
(f) | Richtsnoeren voor reddings- en herstructureringssteun aan niet-financiële ondernemingen in moeilijkheden | Randnr. 96
€ 500.000,–**** € 60.000,–** |
Randnr 96 | ||
(g) | Mededeling van de Commissie – Criteria voor de beoordeling van de verenigbaarheid met de interne markt van staatssteun ter bevordering van de verwezenlijking van belangrijke projecten van gemeenschappelijk Europees belang | Randnr. 46
€ 500.000,– |
Randnr. 45 sub c | ||
* | Zie ook Vo 651/2014 pag. 36 voetnoot (i) | ||||
** | Voor begunstigden die actief zijn in de primaire landbouwproductie | ||||
*** | Voor begunstigden die actief zijn in de sector verwerking van landbouwproducten, de sector afzet van landbouwproducten of de bosbouwsector, of die activiteiten uitoefenen die buiten het toepassingsgebied van artikel 42 VWEU vallen. | ||||
**** | Niet zijnde begunstigden die in de primaire landbouwproductie actief zijn | ||||
***** | Zie Richtsnoeren randr. 130 |
Drempelbedragen
Het valt op dat in zowel de groepsvrijstellingen, als de Kaderregeling OO&I het drempelbedrag is geformuleerd als een ondergrens. De transparantieverplichting geldt slechts indien het drempelbedrag overschreden wordt. In de overige richtsnoeren is het drempelbedrag geformuleerd als een bovengrens waaronder van publicatie niet is vereist. In de Nederlandse tekst van de richtsnoeren wordt dit kader overigens vermeld dat van de publicatieplicht “ontheffing” kan worden verleend. In andere taalversies, zoals bijvoorbeeld de Engelse en de Duitse, staat dat van publicatie kan worden afgezien of zelfs achterwege kan blijven. Voor een vergelijking van de Nederlandse, Engelse en Duitse versie klik hier. Het is aannemelijk te veronderstellen dat de Commissie in de Richtsnoeren een met de Groepsvrijstellingen vergelijkbare regeling heeft willen treffen. Met de Richtsnoeren beoogt de Commissie immers de coherentie, de transparantie en de rechtszekerheid van het staatssteuntoezicht waarborgen [in deze zin: Document Ares(2019)534044]. Zo bezien geldt de transparantieverplichting ook ten aanzien van laatstbedoelde Richtsnoeren slechts vanaf het in het individuele geval toepasselijke drempelbedrag.
Het algemene drempelbedrag is € 500.000,–. Voor begunstigden die actief zijn in de primaire landbouw of de visserij gelden lagere drempelbedragen. Of die lagere drempelbedragen van toepassing zijn is afhankelijk van de in het concrete geval toegepaste groepsvrijstelling of richtsnoeren. Zo kan steun aan landbouwers onder andere op basis van de Richtsnoeren staatssteun ten behoeve van milieubescherming en energie 2014-2020 worden vrijgesteld. Zie bijvoorbeeld het besluit van 19 december 2017 in staatssteunzaak SA. 46349 (randnrs. 64 en 78). In de bedoelde richtsnoeren wordt slechts één algemeen drempelbedrag gehanteerd (randnr. 106). Indien er voor landbouwers een lagere omzetdrempel zou gelden, zouden deze Richtsnoeren dat naar verwachting hebben vermeld. In dit kader kan worden gewezen op de Richtsnoeren voor reddings- en herstructureringssteun aan niet-financiële ondernemingen in moeilijkheden, waar voor landbouwers een lagere omzetdrempel wordt gehanteerd (randnr. 96).
Openbaar te maken informatie
(i) | De volledige tekst van de steunregeling (en de uitvoeringsbepalingen daarvoor of de rechtsgrond voor de individuele steun), of een link daarnaar |
(ii) | De identiteit van de steunverlenende autoriteit of autoriteiten |
(iii) | Naam van de begunstigde |
(iv) | Identificator van de begunstigde (bijvoorbeeld handelsregisternummer) |
(v) | Soort onderneming (kmo/grote onderneming) op het tijdstip van de toekenning van de steun |
(vi) | Regio waarin de begunstigde is gevestigd (op NUTS 2-niveau zijn de voor Nederland de provincie) |
(vii) | Economische sector waarin de begunstigde actief is (op NACE-groepsniveau) |
(viii) | Steunelement, uitgedrukt in hele bedragen, in nationale valuta |
(ix) | Steuninstrument |
(x) | Datum van toekenning (zie in dit kader de blog: Staatsteun en herstructurering van een staatsonderneming in moeilijkheden) |
(xi) | Doel van de steun |
(xii) | Indien van toepassing: de naam van de met het beheer belaste entiteit en de namen van de geselecteerde financiële intermediairs |
(xiii) | Indien van toepassing: referentie van de steunmaatregel |
Tijdstip van publicatie
De hiervoor bedoelde gegevens dienen bekend te worden gemaakt:
in geval een van de Groepsvrijstellingen of de Kaderregeling OO&I is toegepast: | |
(i) | binnen zes maanden vanaf de datum van de toekenning van de steun, of |
(ii) | in het geval van steun in de vorm van een belastingvoordeel, binnen één jaar vanaf de datum voor het indienen van de belastingaangifte |
In de geval een van de overige Richtsnoeren is toegepast: | |
(i) | nadat de subsidiebeschikking is gegeven respectievelijk het besluit om steun te verlenen is genomen |
De informatie dient ten minste tien jaar beschikbaar te zijn.
De State Aid Transparency publieke zoekpagina geeft tot slot toegang tot de gegevens die de lidstaten over individuele steunverleningen hebben gepubliceerd.